پایگاه خبری دانشگاه صنعتی اصفهان

دكتر اكبر قاضي فرد، عضو هيئت علمي دانشگاه اصفهان و دبير علمي اين رويداد با بيان اين‌كه هدف اصلي اين سمپوزيوم آگاه نمودن و ارايه راهكار به مسئولين و مردم نسبت به خطرات زيست محيطي است كه اين شهر را تهديد مي كند؛ بيان داشت: مصرف بي رويه آب در بخش هاي مختلف صنعتي، شرب، كشاورزي و فضاي سبز منجر به تخليه آب هاي زيرزميني در دشت هاي كشور در چند دهه گذشته شده است و در نتيجه اين برداشت و تخليه آب هاي زير زميني، دشت ها نشست کرده اند.

استاد گروه زمين شناسي دانشگاه اصفهان با اشاره به اين‌كه فرونشست يك موضوع ملي است خاطر نشان كرد: در بيشتر نقاط اين فروشست در مناطق كشاورزي مشاهده شده است ولي متأسفانه در دشت اصفهان –برخوار، خود شهر اصفهان دچار اين حادثه شده كه مي تواند خسارات بسيار سنگيني براي شهر داشته باشد.

دكتر جهانگير عابدي كوپايي، رئيس پژوهشكده آب وفاضلاب دانشگاه صنعتي اصفهان نیز در این نشست گفت: چالش هاي زيست محيطِي دركشور و استان، نتيجه عملكرد قرن بيستمي است كه روش هاي مخرب استفاده از فناوري را جايگزين، الگوهاي كشت سازگار با منابع آبي نمودیم.

وی اضافه کرد: به علت استفاده بي رويه از روش‌هاي مدرن حفاري، استفاده از پمپ هاي بسيار قوي و فناوری سدسازي در سطح آبخوان ها، 70درصد منابع آبي كشور كه براي تأمين آب شرب و كشاورزي به قنات ها وابسته بود را از دست داديم و به ناچار به استفاده ازآب چاه ها روي آورده شد.

عضو هيئت علمي گروه مهندسي آب دانشگاه صنعتي اصفهان با بيان اين‌كه، آمارها نشان مي دهد، در 90 منطقه جهان فرو نشست زمين اتفاق افتاده است، تصريح کرد: حدود 77 درصد اين فرونشست به فعاليت هاي انساني مربوط است كه دلیل آن برداشت بي رويه آب هاي زير زميني است و اگر از اين وضعيت جلوگيري نشود فرونشست آبخوان قابل جبران نخواهد بود.

عابدی ادامه داد: ۲۰ میلیون نفر در کشور با این پدیده مواجه هستند و ایران رتبه ۴ فرونشست در دنیا را در اختیار دارد و در میان شهرهای کشور، اصفهان، تهران، کرمان و خراسان رضوی به ترتیب بیشترین میزان فرونشست را دارند.

وی در توضیح راهکارها برای جلوگیری از افزایش فرونشست گفت: مسدودکردن چاه‌های غیرمجاز، برقی کردن چاه‌ها، نصب کنتور حجمی روی چاه‌ها، کاهش مجوز برداشت، خرید چاه‌های کم بازده و تغذیه مصنوعی آبخوان‌های محصور ازجمله این راه حل ها است.

رئيس پژوهشكده آب و فاضلاب دانشگاه صنعتي اصفهان افزود: مراكز اجرايي با همكاري مراكز دانشگاهي از جمله كنسرسيوم زيست محيطي ونيروهاي نخبه دانشگاهي به كمك مسئولين اجرايي آمدند تا از پيشرفت اين وضعيت جلوگيري گردد.

عابدي با اعلام آمادگي دانشگاه ها براي همكاري با مسئولين اجرايي استان خاطر نشان كرد: در مدت اخير همگرايي خوبي بين دانشگاه ها و مراكز اجرايي شكل گرفته است؛ تشكيل جلسات مستمر با گروه هاي تصميم ساز در استانداري و حمايت از طرح هاي پژوهشي، در جلوگيري از پيشرفت فرونشست شهر اصفهان موثر خواهد بود.

مدير كل مديريت بحران استانداري اصفهان نيز با حضور در اين كنسرسيوم گفت: تشكيل جلسات تخصصي در حوزه محيط زيست، خشكسالي، آلودگي هوا و فرونشست، با مشاركت جمع علمي واجرايي باعث تجميع افكار و فضاي انديشه ورزي در جهت رفع مشكلات استان اصفهان خواهد شد.

مهندس منصور شيشه فروش با اشاره به برنامه هاي استان اصفهان در رابطه با مقابله پديده فرونشست تصريح كرد: با اجراي طرح تعادل بخشي منابع آب،7 هزار كنتور هوشمند روي چاه ها نصب شده و بيش از 7 هزار چاه غير مجاز شناسايي و مسدود شده است. همچنين تيم هاي بازرسي، با دستگاه هاي حفار برخورد مي كنند.

وي در ادامه افزود: نتايج اجراي طرح هاي تعادل بخشي و همفكري هاي علمي، به مراجع تصميم گير كشور ارايه مي شود تا در جهت احياي رودخانه زاينده رود، تالاب گاوخوني وتقويت سفره هاي آب زميني شتاب صورت گيرد.

جريان دائمي زاينده رود، اكسيژن شهر اصفهان ...

در اين نشست تخصصي دكتر علي بيت اللهي رئیس بخش زلزله‌شناسی مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی کشور نیز با تأکید بر این‌که اصفهان پرخطرترين شهر از نظر فرونشست زمین است، گفت: جریان دائم زاینده‌رود برای شهر اصفهان همانند اکسیژن است و ما زمان زیادی برای مقابله با فرونشست زمین نداریم.

وي با بيان اين‌كه برآوردها نشان می‌دهد شهر اصفهان، به علت بافت فرسود و وجود بناهاي تاريخي و از نظر جمعیت، در وضعيت هشدار قرار دارد، تصريح كرد: نباید اجازه دهیم موضوعات علمی و کارشناسی، رنگ و بوی سیاسی به خود بگیرد، فرونشست بحث ملی است و محدود کردن آن در چارچوب استان درست نیست.

بيت اللهي با اشاره به این که فرونشست، به معنی پایین رفتگی تدریجی و ناگهانی زمین در سطح گسترده بر اثر عوامل طبیعی و غیرطبیعی است، تصریح کرد: با این‌ وجود علت تمام فرونشست‌های کشور افت سطح آب‌های زیرزمینی است که اثرات ثانوی آن، شکاف‌ها را ایجاد می‌کند.

وی با بیان این‌که روش‌های کنترل فرونشست در سه حوزه است، تصریح کرد: نخست باید نرخ فرونشست را از طریق مدیریت منابع آب، کشاورزی، جانمایی درست صنعت و... کنترل کنیم، دوم از گسترش آثار فرونشست جلوگیری کنیم و سوم تاب‌آوری زیرساخت‌ها همچون دکل‌ها، راه‌آهن و ... را افزایش دهیم.

پژوهشگر حوزه محيط زيست كشور مهمترين راهكار مقابله با فرونشست زمين در شهر اصفهان را جاري شدن آب در سطح مسير رودخانه زاينده رود تا تالاب گاوخوني دانست و گفت: جريان دائمي آب زاينده رود، يك واقعيت اجتناب ناپذير و اجباري است، حتي اگر لازم باشد براي مدت موقت، كشاورزي در منطقه و سواحل زاينده رود متوقف شود بايد در سطح رودخانه آب باشد تا تغذيه آبخوان در شهر اصفهان از پيشرفت فرونشست جلوگيري كند.

گفتني است:در اين رويداد، دكتر رضا شهبازي مدیرکل دفتر مخاطرات، زیست‌محیطی و مهندسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، دكتر بهرام نادی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، دكتر ميثم تدين، عضو هيئت علمي دانشگاه اصفهان، دكتر ايمان بهارلو، رئيس اداره سامانه ها واطلاعات مكاني شهرداري اصفهان دیدگاه های خود درخصوص وضعيت فرونشست و مخاطرات آن در استان اصفهان و نیزراهكارها و پيشنهادت را ارائه کردند.