در این کارگاه آموزشی که به همت دفتر برنامه ریزی راهبردی دانشگاه صنعتی اصفهان برگزار شد، اعضای شورای دانشگاه، مسئولین و اعضای کمیته راهبری و کمیتههای مطالعاتی طرح تدوین برنامه تحول دانشگاه صنعتی اصفهان ضمن استماع مهم ترین یافتههای تحقیقاتی در حوزه برنامه ریزی آموزش عالی، به ارائه دیدگاهها و نظرات خود در این باره پرداختند.
دانشیار مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی ایران در این کارگاه با اشاره به ضرورت و اهمیت شناخت الگوهای حکمرانی آموزش عالی، به بررسی ومقایسه سه الگوی مهم ناپلئونی، هومبولتی و اکسبریجی که خواستگاه آن کشورهای فرانسه، آلمان و انگلیس است پرداخت.
دکتر غلامرضا ذاکر صالحی با بیان مشکلات و چالشهای پیش روی نظام آموزش عالی ایران، آشفتگی عملی که برخواسته از آشفتگی در نظریه، نداشتن الگو و گریز از محصولات تئوریک است را مهم ترین مشکل کنونی نظام آموزش عالی کشور عنوان کرد.
وی افزود: الگوی توسعه آموزش عالی در ایران مبتنی بر تقاضای اجتماعی بوده و به دلیل غفلت از تقاضای بازارکار، هم اینک با حجم انبوهی از فارغ التحصیلان دانشگاهی بیکار که آمار آن 30 درصد از دیگر اقشار و الگوی عمومی بیشتر است مواجه شده ایم.
این محقق برنامه ریزی آموزش عالی با اشاره به لزوم درس گرفتن از الگوهای آموزشی جهان، کارکردهای چندگانه دانشگاهها، رهبری دانشگاهها در تحولات علمی و نیز تحولات سریع و پیچیده را از جمله دلایل این امر بیان کرد.
وی در ادامه با تشریح الگوهای مهم آموزش عالی جهان، نماد "الگوی ناپلئونی" را دانشگاه پاریس عنوان کرد و گفت: در این الگو در کنار آینده و شاخصهای کمی، لازم است به گذشته نیز نگاه شود.
دانشیار مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی ایران تصریح کرد: عینیت گرایی یا توجه به جهان خارج، عقل گرایی (راسیونالیسم) و ملی گرایی، بخشی از ریشههای این الگو می باشد.
وی ایده آلیسم آلمانی را از جمله زمینههای "الگوی هومبولتی" بعنوان دیگر الگوی آموزش عالی مورد بررسی در این کارگاه بیان کرد و افزود: پژوهش، پیشبرد مرزهای دانش و صنعت و تدریس یافتههای حاصل از پژوهش، از جمله وظایف دانشگاهها در این الگو است.
ذاکرصالحی با بیان نظریه رشد در آموزش عالی به عنوان مبنای "الگوی اکسبریجی"، دانشگاه اکسفورد را نماد این الگو بیان کرد و گفت: انعطاف پذیری در آموزش و توجه به نیازهای روان شناختی دانشجویان به عنوان یک اصل از جمله مشخصههای این الگوی آموزش عالی است.
وی در ادامه با ارائه ویژگیهای دانشگاههای سنتی یا نخبه گرا، به مقایسه دانشگاههای سبک 1 وسبک 2 ، مقایسه سه الگوی آموزش عالی ارائه شده و نیز چالشها و تحولات آینده آموزش عالی ایران پرداخت.
پژوهشگر برنامه ریزی آموزش عالی ایران بیان کرد: پرورش نخبگان به عنوان یک هدف اصلی، نقش کلیدی علوم پایه، اهمیت تحقیقات برای جذب دانشجو، محافظه کاری آکادمیک و حاکمیت دیوانسالاری از جمله ویژگیهای دانشگاههای سنتی یا نخبه گرا است.
ذاکرصالحی در پایان با بیان بخشی از مسائل و چالشهای بوجود آمده به دلیل برنامههای نامناسب و یا عدم وجود برنامه در سیستم آموزش عالی ایران، برلزوم برنامه ریزی و انسجام در نظام آموزش عالی کشور به منظور نیل به اهداف مهم و راهبردی دانشگاهها تأکید کرد.
در این کارگاه آموزشی، شرکت کنندگان به ارائه نقطه نظرات و سؤالات خود پیرامون مباحث مرتبط با برنامه ریزی آموزش عالی پرداختند.
میزان به کارگیری یافتههای علمی به دست آمده در حوزه برنامه ریزی آموزش عالی توسط نهادهای مؤثر و تصمیم گیرنده در بخش اجرایی، جایگاه شاخصهای متعدد آموزشی، پژوهشی و نیز جایگاه معاونتهای فرهنگی در الگوهای آموزشی و نیز سیستم فعلی آموزش عالی ایران، تاریخچه آموزش عالی ایران و خاستگاههای بومی و ملی، نقشها، وظایف، مسئولیتها، میزان استقلال، مسائل اقتصادی، مشکلات مدیریتی و دیگر مسائل و چالشهای پیش روی دانشگاهها و نظام آموزش عالی کشور، از جمله موارد مطرح شده توسط شرکت کنندگان در این نشست بود.
شایان ذکر است: این کارگاه آموزشی به همت دفتر برنامه ریزی راهبردی دانشگاه صنعتی اصفهان و در راستای تدوین طرح تحول این دانشگاه برگزار شد.