پایگاه خبری دانشگاه صنعتی اصفهان

با آغاز سال تحصيلي جديد، مجموعه بزرگ دانشگاه صنعتي اصفهان، شاهد حضور يكي ديگر از مديران جوان و البته با تجربه در جايگاه معاونت فرهنگي اجتماعي دانشگاه بود. دكتر محمد شايان نژاد كه متولد اصفهان و خود فارغ التحصيل دانشگاه صنعتي اصفهان است، حدود شش سالي را در سمت مدير كل امور فرهنگي و نيز معاون فرهنگي دانشگاه شهركرد به فعاليت پرداخته است. او كه انگيزه اي سرشار دارد و ايده هاي فرهنگي بسياري را در سر مي پروراند، فعاليت هاي فرهنگي و پيشبرد سياست هاي فرهنگي در دانشگاه را حول محور «دانشجو» مي داند.
در آغازين ماه هاي حضور دكتر شايان نژاد در سمت معاون فرهنگي اجتماعي دانشگاه صنعتي اصفهان لحظاتي همنشين او شديم تا در مورد اقدامات فرهنگي صورت گرفته و فعاليت هاي پيش رو در معاونت فرهنگي اجتماعي دانشگاه صنعتي اصفهان، بيشتر بدانيم.
****************** ***
با سلام و عرض خسته نباشيد. برنامه ها و راهبردهاي فرهنگي شما براي سال تحصيلي جديد در دانشگاه صنعتي اصفهان چيست و وضعیت فرهنگي دانشگاه را چگونه ارزيابي مي كنيد؟
فعاليت فرهنگي نياز به برنامه ريزي دقيق و منسجم دارد كه اين برنامه ريزي بسيارلازم است اما كافي نيست.
كفايت اين برنامه ريزي با در نظر گرفتن جوانب مختلف برنامه ها و نيز انعطاف پذيري آن با توجه به اكثريت مخاطبين كه دانشجو هستند از موارد بسيار حساس و قابل توجه است. در مورد راهبردهاي فرهنگي، شوراي تصميم گيري مسائل فرهنگي دانشگاه صنعتي اصفهان كه شورايي تخصصي است و تمامي اعضاي هيأت رئيسه نيز درآن عضويت دارند، مرجع اصلي تدوين برنامه هاي كلان فرهنگي در دانشگاه است.
از جمله كميته هاي فعال در اين شورا كه به تدوين سياست هاي فرهنگي دانشگاه مي پردازد، كميته فرهنگ عمومي و كميته برنامه ريزي، هماهنگي و رصد فرهنگي هستند.
برنامه جامع فرهنگي دانشگاه نيز كه روند تدوين و تصويب آن در حال پيگيري است، در اين دو كميته طراحي و در شوراي فرهنگي دانشگاه به تصويب خواهد رسيد. اين برنامه برمبناي چندين شاخص از جمله اسناد بالادستي، مصوبات شوراي عالي انقلاب فرهنگي، سند بيست ساله، برنامه پنجم توسعه و نيز آسيب هاي فرهنگي رصد شده در دانشگاه تدوين و در آينده نزديك تصويب خواهد شد.
براساس برنامه جامع فرهنگي دانشگاه، محورهاي اصلي به عنوان اهم راهبردهاي كليدي شامل: توجه به مأموريت هاي اصلي دانشگاه- تعميق باورهاي ديني- حيا، عفاف و حجاب – كرسي هاي آزاد انديشي- تعميق مباني و تحليل سياسي- اوقات فراغت شامل مسابقات، اردوها، برنامه هاي تفريحي و... در حوزه دانشجويي- تعظيم شعائر ديني و ازدواج دانشجويي است.
اين محورها به تمامي بخش هاي مرتبط با حوزه فرهنگي دانشگاه اطلاع رساني و هر يك از اين قسمت ها برنامه هاي خود در هر محور را به معاونت فرهنگي ارایه نمودند كه با هماهنگ سازي و حذف برنامه هاي فرهنگي موازي، اعتبار ويژه هر بخش به تصويب رسيده است.
در تمامي موارد مطرح شده، مساعدت و همكاري تمامي اعضاي جامعه دانشگاه صنعتي اصفهان لازم و ضروري است. ذكر اين نكته را هم مفيد مي دانم كه معاونت هاي فرهنگي هر دانشكده با همكاري بيش از پيش و حركت حول محورهاي اصلي برنامه جامع فرهنگي دانشگاه، مي توانند به ارایه مسایل فرهنگي خاص در دانشكده ها بپردازند كه قطعاً معاونت فرهنگي دانشگاه طرح هاي متناسب با نوع مسائل و مشكلات موجود در دانشكده ها را حمايت و اجرا خواهد كرد.
در تمامي موارد مطرح شده در نظرگرفتن اين نكته بايسته است كه برنامه هاي فرهنگي قطعاً خالي از اشكال نيست و همه همكاران و دانشجويان با ارایه اين نقاط ضعف و نيز راه كارهاي اصلاحي، مي توانند نقش مؤثري در اصلاح حركت هاي فرهنگي در دانشگاه ايفا نمايند.
در مجموع با تمامي نقاط ضعف و قوت، حركت فرهنگي آغاز شده در دانشگاه صنعتي اصفهان، نسبت به فعاليت هاي قبلي صورت گرفته در اين حوزه بسيار پرمحتواتر، مؤثرتر و داراي برنامه و جهت منطقي مي باشد.
*** با توجه به تغيير و تحولات صورت گرفته در بخش هاي مختلف مربوط به خوابگاه ها، وضعيت فرهنگي خوابگاه ها را چگونه ارزيابي مي كنيد و برنامه هاي فرهنگي معاونت فرهنگي دانشگاه براي دانشجويان خوابگاهي چيست؟
در بحث امور فرهنگي خوابگاه ها نياز به مشاركت بيش از پيش دانشجويان احساس مي شود. در اين زمينه يك كارشناس فرهنگي خوابگاه براي برادران و يك كارشناس فرهنگي در حوزه خوابگاه خواهران به تدوين و ارایه برنامه هاي فرهنگي طرح شده و پيگيري نهايي تا اجراي اين برنامه ها مي پردازند.
همچنين با توجه به محدوديت در فضاي فيزيكي خوابگاه ها، در برنامه راهبردي معاونت فرهنگي، پيش بيني شده است كه از طرح هاي فرهنگي غيرمتمركز خوابگاهي كه از سوي دانشجويان ارایه مي شود، حمايت شود.
اين دانشجويان مي توانند در قالب كميته هاي فرهنگي، گروه هايي را تشكيل داده و برنامه هاي فرهنگي خود را به كارشناس فرهنگي خوابگاه ارایه نمايند. در اين بين كارشناس فرهنگي به عنوان هماهنگ كننده، اقدامات لازم جهت تسهيل روند برگزاري برنامه ها را پيگيري مي کند.
با ارایه و تصويب طرح هاي فرهنگي توسط دانشجويان ساكن در خوابگاه، اين دانشجويان مي توانند در هر زمان از از ايام هفته نسبت به برگزاري برنامه هاي فرهنگي مورد نظر خود اقدام نمايند. راه اندازی خانه های فرهنگ به صورت گسترده در خوابگاه ها کمک بزرگی به این برنامه ها خواهد كرد كه علاوه برآن تشكيل کمیته فرهنگی خوابگاه با برگزاري انتخابات مورد حمايت معاونت فرهنگي قرار خواهد گرفت.
ما از برنامه هایی که دانشجویان ارایه کنند استقبال می کنیم چرا که برنامه هایی که صرفاً از طرف ما باشد به تنهایی جوابگوی نیاز دانشجویان نیست. برای مثال با توجه به محیط دانشگاه در تعطیلات پایان هفته، می توان برنامه های تفریحی و فرهنگی مناسبی را برای دانشجویان اجرا نمود تا با حضور در خارج از محیط خوابگاه روحیه اي تازه و با نشاط برای آنها به وجود آيد.
*** معاونت فرهنگی دانشگاه چگونه از كميته هاي فرهنگي دانشجويي حمايت مي كند؟
در این رابطه همانند کانون هایی که زیرمجموعه معاونت فرهنگی هستند حمایت می کنیم. بر همین اساس و با توجه به بودجه ای که در اختیار داریم هزینه طرح و برنامه های فرهنگی دانشجویان را تا حداكثر ميزان ممكن تأمین خواهیم کرد.
در حال حاضر نيز بخشي از اين كميته ها در خوابگاه ها تشكيل شده كه روند پيگيري آن همچنان ادامه خواهد يافت. به این ترتیب این گروه ها برای مدت یک سال بخشي از برنامه های فرهنگی دانشجویی در خوابگاه ها را با بودجه ای که در اختیارشان قرار می گیرد بر عهده مي گيرند.
*** نظرتان در مورد موضوع حجاب و نوع پوشش در محیط دانشگاه چيست؟ چه استراتژی و برنامه هایی دراين زمينه و نيز تعمیق باورهای دینی که مصوبات آن از سوي وزرات علوم و شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح شده است دارید؟
اولین نکته ای که در رابطه با این موضوع وجود دارد این است که مبحث عفاف و حجاب در دانشگاه را نمی توان با دیگر سازمان ها مقایسه کرد. در دانشگاهِ ما جمعیت عظیمی از سراسر کشور با فرهنگ ها و خانواده های گوناگون حضور دارند که به عنوان دانشجو نیروهای دائمي اين دانشگاه نیستند که استخدام شده باشند.
بر همین اساس نمی توان گفت که مثلاً وضعیت حجاب در دانشگاه نسبت به فلان سازمان دولتي بد است. نکته دوم این است که ما به عنوان دانشگاه اسلامی دوست داریم که دانشگاهمان نیز ظاهر اسلامی داشته باشد. دانشگاه اسلامی معنای بسیار عمیقی دارد که نمی توانیم فقط به ظاهر آن بپردازیم. البته نمی شود دانشگاه، اسلامی باشد ولی ظاهری اسلامی نداشته باشد.
بنابراین همزمان باید به ظاهر و باطن توجه داشته باشیم. مهمترین بحث در مورد ظاهر چه برای خانم ها و چه برای آقایان، موضوع پوشش است.
سه موضوع اصلی پوشش خانم ها، پوشش آقایان و روابط میان خانم ها و آقایان، مباحث اصلی در این بخش هستند که لازم است هر سه را با همدیگر ببینیم. اگر فقط پوشش خانم ها را در نظر داشته باشیم و از نوع پوشش آقایان غافل باشیم درست نیست. کارهایی که در این زمینه در دانشگاه انجام می شود شامل موارد مختلفی است.
یک بخش ابلاغ است. ابلاغ یعنی این که مقررات دانشگاه را در این رابطه اعلام کنیم. البته این بحث لازم است ولی کافی نیست. بحث دیگر کارهای تبیینی و ایجابی است. بهترین ابزار تبیین حجاب و عفاف در کرسی های آزاداندیشی است.
مناظره، سخنرانی و نشریات دانشجویی می توانند مسایل مختلف را تبیین کنند تا دانشجو با دريافتن حقيقت حجاب، نسبت به پذيرش آن عكس العمل نشان دهد. پوشش یک مسئله فطری است که حتی فراتر از دین باید آن را تبيین نمود. به این صورت می توان بحث پوشش را در ابتدا به صورت امری فطری و سپس به عنوان مسئله ای دینی و شرعی و در مرحله آخر به عنوان مقررات دانشگاهی مورد بحث و بررسی قرار داد.
در دانشگاه های مختلف دنیا نیز قوانین و مقررات خاصی برای نوع پوشش ظاهری دانشجویان وجود دارد. باید به صورت خیلی دقیق وارد این بحث شد و لازم است که از هرگونه جهت گیری خاص سیاسی و جناحی اجتناب شود.
حجاب به هیچ وجه جنبه سیاسی ندارد. به هر حال با انجام همه کارهای تبیینی و ارشادی که انجام می شود ممکن است عده ای هر چند کم با هنجارشکنی قوانین را رعایت نکنند که در کنار این فعالیت ها،کارهای سلبی را نیز باید به صورت ظریفی پيگير بود.
پروسه اجرای این امور در دانشگاه صنعتی اصفهان بر عهده دفتر ارتقای تعاملات اجتماعی است. البته با توجه به فعالیت های انجام شده در طي مدت اخير وضعیت کلی پوشش در دانشگاه خوب است.
دانشجو علاقه دارد که در محیطی آرام درس بخواند. برخي از دانشجویان با مراجعه به ما می گویند که وضعیت ظاهری تعدادي از دانشجویان در کلاس ها و نوع پوشش و ظاهرشان آزاردهنده است و سبب برهم خوردن فضاي رواني كلاس ها مي شود. این برخلاف آزادی است که یک نفر با نوع پوشش نامناسبش موجب بر هم زدن آرامش روانی اشخاص دیگر شود. وقتی نظم حاکم باشد ممکن است کمی سخت باشد ولی به مرور زمان جا می افتد و مشکلی برای کسی ایجاد نمی کند.
البته مشکل حجاب، مسئله جامعه و خانواده است و خیلی از امور روی آن تاثیر می گذارند. ما هم بخشی از جامعه هستیم و به تنهایی نمی توانیم این فرهنگ را اصلاح کنیم. البته در دانشگاه تلاش خودمان را انجام می دهیم. دین به هیچ وجه اجباری نیست ولی وقتی کسی در یک كشور زندگی می کند باید به مقررات و قوانین حاکم بر آن التزام داشته باشد واگر فردی نیز به موضوع حجاب اعتقاد ندارد باید خود را ملزم به رعایت مقررات دانشگاه در خصوص نوع پوشش ظاهری بداند.
خوشبختانه دانشجویان به مسئله حجاب اعتقاد دارند اما برخي از آنان معتقدند که نوع حجابشان اشکالی ندارد و مثلاً فلان تيپ ويا مدل مو مشكلي در بحث پوشش در مكان هاي عمومي ايجاد نمي كند. ممکن است تعداد انگشت شماری نیز باشند که به اصل حجاب معتقد نباشند که آنها نیز باید خود را مقیّد به قوانین كشور و در ذيل آن دانشگاه در این زمينه بدانند.
*** با توجه به تأكيدات رهبر معظم انقلاب، وضعیت برگزاری کرسی های آزاداندیشی در دانشگاه صنعتی اصفهان را چگونه ارزيابي مي كنيد؟ چه برنامه هایی را برای برگزاري هرچه بيشتر و بهتر این کرسی ها در دانشگاه دنبال می کنید؟
بحث کرسی های آزاداندیشی که دغدغه رهبر معظم انقلاب است و اخیراً در کرمانشاه نیز مجدداً به آن اشاره کردند موضوع بسیار مهمی است.
از نظر آئین نامه ای در تمامي دانشگاه ها، هیأت کرسی های آزاداندیشی به رياست معاونين فرهنگي تشکیل شده است، كه با تشكيل این هیأت در دانشگاه صنعتی اصفهان هم اكنون پيشنهادات خوبي در جهت برگزاري كرسي هاي آزاد انديشي مطرح شده است. برای سال جاری درخواست جهت برگزاري کرسی های آزاداندیشی از طريق اين هيأت وصول شده است كه در همين جا از تمامي گروه ها با سلايق فكري مختلف، دعوت به حضور در اين كرسي ها مي نمايم. اين گروه ها مي توانند تشكل هاي دانشجويي و یا گروه هاي مستقل باشند كه در گروه هاي مستقل حداقل سه نفره به ارایه تقاضا جهت برگزاري كرسي آزاد انديشي خواهند پرداخت.
در کرسی های آزاد اندیشی باید همه ي تیپ ها با افکار مختلف حضور داشته باشند ودانشجویان می توانند در این جلسات با آسودگی خاطر نظراتشان راجع به مسائل مورد بحث در آن نشست را مطرح نمایند.
وقتی صحبت ها در قالب آئین نامه ی کرسی ها باشد کسی حق اعتراض به بیان نظرات مخالفان و موافقان موضوع مورد بحث را ندارد.
باید این را در نظر داشت که کرسی های آزاد اندیشی برای بررسی علمی موضوع های مختلف مطرح شده است؛ به این معنی که دانشجو صرف نظر از حزب سیاسی و تفکرات خاص جناحي، آن چیزی که برداشت شخصی و فکر خودش است را آزادانه بیان کند. کرسی های آزاداندیشی محل مباحث تخصصی است و نباید آن را با میتینگ های سیاسی مقایسه نمود.
اینجا موقعیتی است که می توان با استدلال و استناد در چارچوب آیین نامه و با يك فضاي آزاداندیشانه موضوع های مختلف را به چالش کشید و نتایج مثبت و کاربردی از آن به دست آورد.
در نهایت علاج بسیاری از مشکلات فرهنگی، سیاسی و اعتقادی دانشگاه در همین کرسی ها است. به همین دلیل در معاونت فرهنگی از هر كرسي آزاد انديشي که در راستای بهبود وضعیت فرهنگی، سیاسی و اعتقادی دانشجویان باشد حمایت می کنیم.
*** برای اوقات فراغت دانشجویان چه برنامه هایی را دنبال خواهید کرد؟
از ابتدای ترم تحصیلی برنامه های زیادی را از گروه های مختلف دانشجویی دریافت کرده ایم. البته با این که در این زمینه برنامه های زیادی داشته ایم اما این فعالیت ها باید گسترده تر دنبال شود.
اردوهاي فرهنگي تفريحي داخل و خارج از استان از جمله اردوهاي همدان، كوير مصر، ابيانه، قم و جمكران نياسر و... بخشي از برنامه هاي فرهنگي تفريحي در قالب اردو بوده است كه در ماه هاي اخير برگزار شده است. همچنين در بخش بازديدهاي علمي نيز سفرهايي به اماكن علمي، پژوهشي و صنعتي داشته ايم كه بازديد دانشجويان استعدادهاي درخشان از پروژه هاي عظيم پارس جنوبي، از جمله آنها است.
باید برنامه ها و اردوهای زیادی در زمینه های مختلف داشته باشیم و از این پس اردوهای فرهنگی، سیاحتی، زیارتی و علمي به نقاط مختلف ایران را بهتر از گذشته برگزار خواهیم نمود. همچنین اصل احترام متقابل و برخوردهای مناسب رفتاری با دانشجویان در اردوها نیز موضوع مهمی است که مبنای اصلی ارتباط در کارهای فرهنگی محسوب می شود و انشاالله دنبال خواهد شد.
با توجه به لزوم ايجاد يك فضاي برخوردار از نظريات گوناگون و همچنين با توجه به پتانسيل هاي خوب دانشجويي، اقدامات و برنامه هاي معاونت فرهنگي در جهت توسعه و ارتقای نشريات دانشجويي چيست؟
وجود نشريات دانشجويي به منظور ايجاد جوّي سرشار از تبادل افكار گوناگون از ملزومات اصلي بخش فرهنگي دانشگاه است. در اين بخش علاوه بر نشرياتي كه از گذشته وجود داشته است، مجوز انتشار يازده نشريه در سال جديد صادر شده است كه اين نشريات با موضوعات گوناگون و در قالب ايده هاي دانشجويي اداره مي شوند.
در قسمت اجرايي نشريات دانشجويي نيز به كمك مديران مسئول در حال پيگيري تمهيدات لازم هستيم از جمله آن كه در يك بخش به منظور ارتقای سطح كيفي اين نشريات، كارگاه هاي آموزشي براي مديران مسئول، سردبيران وكادر اجرايي آنها در نظر گرفته شده كه آخرين كارگاه آبان ماه سال جاري برگزار شد.
*** در مورد طرح رفعت درسال جديد نیز توضیحاتی بفرمایید.برنامه های این طرح در ادامه سال تحصيلي چگونه خواهد بود؟
طرح رفعت یکی از کارهای خیلی خوبی است که در دانشگاه صنعتی اصفهان و برای دانشجویان جدید الورود شکل گرفته و انشاالله ادامه پیدا می کند. به همين منظور دبيرخانه دائمي طرح رفعت در دانشگاه ايجاد شده است. ب
رخوردها و کارهایی که در روز اول ورود دانشجویانی که به تازگی از محیط آموزشی دبیرستان وارد دانشگاه شده اند پایه و شاکله اصلی شخصیت علمی و فرهنگی آنها در محیط دانشگاهی محسوب می شود. همچنین دانشجویانی که از نظر اخلاقی و رفتاری اشخاص ممتازی هستند به عنوان همیارِ این دانشجویانِ تازه در نظر گرفته می شوند تا برای آشنایی بیشتر و بهتر با محیط دانشگاه به آنها کمک نمایند.
خصوصیت ویژه این طرح استاد راهنماست که همیار، ارتباط استاد راهنما و دانشجوی جدیدالورود را برقرار می کند. قبلاً استاد راهنما تنها یک استاد راهنمای آموزشی بود اما در طرح جدید رفعت، این استاد نقش یک رابط علمی، فرهنگی و تربیتی را دارد. در حال حاضر دوره هایی را نیز برای همیاران و اساتید راهنما برگزار می کنیم که دوره های مشاوره از جمله فعالیت های دبیرخانه طرح رفعت محسوب می شود. ا
ین طرح در مجموع طرح بسیار خوبی است که با برنامه ریزی مناسب می تواند به عنوان یک الگوي جامع فرهنگی در داخل و خارج از دانشگاه مطرح شود. در شماره شهريورماه ماهنامه " نامه فرهنگي" كه از سوي اداره كل امورفرهنگي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري منتشر مي شود، طرح رفعت دانشگاه صنعتي اصفهان بررسي و به عنوان يك الگوي مناسب براي دانشجويان جديد الورود در دانشگاه هاي سراسر كشور مطرح شد.
در نهايت توجه بيش از پيش به موضوع مهم كرسي هاي آزاد انديشي و نيز برنامه هاي مؤثري چون طرح رفعت، ضمن ايجاد يك فضاي مطلوب و با نشاط در دانشگاه، زمينه تبادل افكار گوناگون و حركت در مسير نيل به اهداف آرماني را فراهم خواهد كرد.