معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم در این گردهمایی گفت: در مجموعه وزارت علوم اصولاً حوزه مطالعات و علوم بنیادین بعنوان موتور جلوبرنده تحقیقات در حوزههای دیگر از اهمیت زیادی برخوردار است كه یکی از حوزه هاي بسیار مهم آن فیزیک است.
دکتر مسعود برومند افزود: در دنیا به دلیل اهمیت تحقیقاتی که در این حوزه صورت میگیرد پروژههای مشترک بینالمللی بسیاری طراحی شده است که یکی از مهمترین و قدیمیترین پروژهها، سرن (CERN) است.
*** تأکید بر لزوم حمایت از تحقیقات در زمینه علوم هستهای/ ایجاد ارتباطات بینالمللی به منظور افزایش ظرفیت ها
وی با بیان این که در گذشته نیز کشور ما در توسعه پروژه سرن مشارکت داشته و تجهیزاتي را ساخته و به عنوان سهم خودش دراین مجموعه ارائه کرده است، تصریح کرد: مجموعههای تحقیقاتی ما شامل دانشگاهها و پژوهشگاهها دراین حوزه فعاليت داشتهاند ولي الان به جایی رسیدهایم که برای توسعه فعالیتها نیازمند برنامهریزی دقیقتر و مشارکت و همفکری هستیم و لازم است این همفکری و هماندیشی را دانشمندان فیزیک ما انجام دهند.
معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم با اشاره به مشارکت بسیار مناسب کشور در این حوزه، بیان کرد: بخشی از انتشارات علمی ما که بسیار رشد پیدا کرده است در همین زمینه می باشد.
برومند با تأکید بر لزوم حمایت از تحقیقات در زمینه علوم هستهای، گفت: نکته بسیار مهم که در این حوزه از اهمیت ویژهای برخوردار است موضوع فیزیک است اما آنچه که در این تحقیقات صورت میگیرد با بقیه حوزههای علوم ارتباط تنگاتنگی دارد.
وی شيمي به عنوان یکی از پایههای اساسی علم و نیز بسیاري از علوم فنی و مهندسی، برق، مکانیک، سازه ها و مواد پیشرفته را از دیگر رشته های مرتبط با تحقیقات در حوزه علوم هسته ای دانست و بیان کرد: بسیار مهم است که تحقیقات در این حوزه بتواند ارتباط خود را با حوزههای کاربردی تر برقرار نماید.
معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم نتیجه این اتفاق را مؤثر در پیشبرد فناوریهای صلحآمیز در زمینه های علوم هستهای قلمداد کرد و افزود: این همان چیزی است که الان در مجموعه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به خوبی صورت میگیرد.
برومند با بیان این که در حال حاضر میزان رشد انتشارات علمی ما در دنیا در زمره نخستین کشورهاست، بیان کرد: به طور طبیعی انتشارات در حوزه علوم پایه مانند شیمی و فیزیک سهم قابل توجهی را تشکیل میدهد و بخش قابل توجهی از حدود 54 هزار انتشار نمایه شده بینالمللی، به فیزیک و دیگر علوم پایه اختصاص دارد.
وی با تأکید بر ظرفیت های گسترده کشور در این رشته پر اهمیت، اضافه کرد: با ایجاد ارتباطات بینالمللی که از گذشته شروع شده و با این چنین جلساتی آن را توسعه خواهیم داد، مشارکت ما در پروژههای بینالمللی نسبت گذشته بیشتر خواهد شد و طبیعتاً میتواند دستاوردهای بهتری برای کشور فراهم نماید.
*** دانشگاه صنعتی اصفهان مبتکر الگوهای جدید در حوزه فناوری و نوآوری
رئیس دانشگاه صنعتی اصفهان نیز در این همایش، با تبریک ایام ولادت با سعادت پیامبر اکرم و امام صادق (ع) گفت: امروز برگزاری چنین رویدادها و همایشهایی در حوزه علم و فناوری در کشور ما نهادینه شده و به یک کار روزمره برای بسیاری از دانشگاهها تبدیل شده است.
دکتر سید محمود مدرس هاشمی افزود: با همتی که دانشگاهیان، دانشمندان و نخبگان ما داشتند در سالهای اخیر از یک رشد علمی چشمگیر و خیرهکننده برخوردار بودهایم وبراساس مستندات بین المللی، در سال 2017 رشد تولیدات علمی ایران هشت و 9 دهم درصد بوده كه در واقع رشد اول دنیا تلقی میشود.
وی ادامه داد: ما در سال 2012 ، یک و سه دهم درصد از تولید علم دنیا را داشتهایم و در شش ماهه اول سال 2018 این عدد به دو و یک دهم درصد افزایش پیدا کرده است.
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان با بیان این که در سال 2012، Hindex کشور، 150 بوده و این عدد در سال 2017 به 257 ارتقا پیدا کرده است، تصریح کرد: در این سال ها تعداد دانشگاههای ما در رتبهبندیهای مختلف علمی بینالمللی افزایش چشمگیری داشته است.
مدرس هاشمی بیان کرد: به عنوان نمونه در رتبه بندی تایمز كه یکی از رتبهبندیهای معتبر دنیا است در سال 2013 فقط یک دانشگاه از ایران حضور داشته که در سال 2018 ، تعداد 18 دانشگاه از ایران در این رتبهبندی حضور پیدا کردند.
وی با بیان این که در حوزههای فناوری، نوآوری، پارکها، شهرکها و بسیاری از این موارد رشد چشمگیري را در سالهای اخیر شاهد بودیم، اضافه کرد: همه این ها به برکت تلاش و همت نخبگان، دانشگاهیان، استادان و دانشجویانی است که در دانشگاهها به ویژه دانشگاههای معتبرکشور مشغول آموزش و تحقیق هستند و این در حالی است که همه ما میدانیم از مشکلات، کمبودها و نقایص بسیاری در دانشگاهها رنج میبریم.
رئیس دانشگاه صنعتی اصفهان با اشاره به پایه گذاری زیرساخت های بسیار ارزشمند در طول 40 سال گذشته در این دانشگاه، بیان کرد: ارائه حدود 50 هزار دانش آموخته ممتاز، رشد چشمگیر مقالات علمی، ارائه الگوهای جدید در حوزه فناوری و نوآوری همچون تأسیس پارکهای علم و فناوری و ایجاد شهرک علمی تحقیقاتی اصفهان بعنوان بزرگترین پارک علم و فناوری کشور است طی دو دهه گذشته، از جمله دستاوردهای مهم این دانشگاه است.
مدرس هاشمی با اشاره به تدوین و تصویب برنامه تحول راهبردی دانشگاه صنعتی اصفهان در سال گذشته، افزود: در این برنامه راهبردی هفت هدف کلان به عنوان اهدافی که ما را به قله چشمانداز دانشگاه در سال 1404 خواهد رساند تدوین شده است.
وی بینالمللی شدن را یکی از اهداف هفت گانه این دانشگاه در این طرح دانست و بیان کرد: اگرچه دانشگاههای مختلف دنیا امروز نیمنگاهی به رتبه بندی ها دارند و تلاش میکنند در رتبهبندیها جایگاه خوبی را به دست بیاورند اما بینالمللیشدن الزاماً مترادف با جایگاه خوب در رتبهبندیها نیست و از دید ما بینالمللیشدن به مفهوم قرار گرفتن دانشگاه در کاروان و جریان علم و فناوری دنیا می باشد.
مدرس هاشمی ادامه داد: در سال های گذشته و با تمهید وزارت علوم،دانشگاههایی با عنوان کانونهای هماهنگی ارتباط با دانشگاههای دنیا در نظر گرفته شدند که دانشگاه صنعتی اصفهان نیز به عنوان کانون هماهنگی ارتباط با مراکز معتبر کشور سوییس در نظر گرفته شد که خوشبختانه گامهای بسیار خوبی در این زمینه برداشته شده است.
وی مؤسسه سرن را از معتبرترین مراکز پژوهشی و پژوهشگاههاي دنیا دانست و اضافه کرد: همکاران ما در دانشکدههای مختلف، به ویژه در دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی اصفهان از سالهای گذشته ارتباطات بسیار خوبی را با این مجموعه علمی داشتهاند و مقالات متعددی را به صورت مشترک به چاپ رساندهاند.
CERN*** تجلی یک همکاری صلحآمیز بینالمللی و مفید برای همه کشورها
رئیس این گردهمایی علمی نیز گفت: در حال حاضر علم دنیا به جایی رسیده است که یک دانشمند نمیتواند در خانه خودش بنشیند و به کشفیات بپردازد.
دکتر احمد شیرزاد افزود: در سرن (CERN)بيش از صد كشور مشاركت دارند و هر کشور به فراخور وضعیت خودش مشغول همکاری است. بنابراین سرن تجلی یک همکاری صلحآمیز بینالمللی است و برای همه کشورها نیز سود و فایده دارد.
وی با بیان این که به همین نسبت هم مثلاً در ایران یک محقق نمي تواند به طور جداگانه به کار ذرات بنیادی و همکاری با سرن بپردازد، بیان کرد: حتماً به آن نیاز داریم که با یک نقشه و یک برنامه مشخص همه دانشگاهها را در این موضوع سهیم نماییم.
عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان با تأکید بر نقش هدایت و همراهی وزارت علوم در این زمینه، تصریح کرد: در سطح کشور یک تجربه جدید است كه بتوانیم یک همکاری بین دانشگاهی و بین دانشکدههای مختلف یک دانشگاه را تجربه کنیم و از این جهت فکر میکنم دستاوردهای خیلی بزرگی برای آینده ما خواهد داشت.
*** کیفیت همکاری ها ایران بسیار فراتر از انتظارات سرن بوده است
استاد دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف نیز در این همایش با بیان این که شروع همکاری دانشگاههای ایران و وزارت علوم با سرن به سال 1371 باز میگردد، گفت: حدود 9 سال طول کشید تا یک توافقنامه میان وزارت علوم و مجموعه سرن امضا شد و تاکنون 17 سال است که این همکاری ادامه دارد.
دکتر رضا منصوری افزود: با توجه به اینکه هزینههای ریالی که ایران انجام داده است در مقایسه با کشورهای دیگر بسیار اندک است، دستاورد های بسیار مهمی به دست آمده و مستقل از هر اشکالی که در طول این سالها داشتهایم نتیجه این همکاریها نشان میدهد که ایران توانسته است به لحاظ کیفی بسیار بیشتر از انتظاری که خود سرن داشته است همكاري نماید.
وی با ابراز خرسندی از جدیت وزات علوم طی یکسال گذشته برای همکاری بیشتر با سرن، بیان کرد: قبلاً فقط پژوهشگاه ذرات بنیادی در این زمینه فعال بود اما اکنون به دنبال آن هستیم كه مشارکت دانشگاهها بسیار گستردهتر از قبل شود.
دانشمند فیزیک دانشگاه صنعتی شریف تصریح کرد: هم اكنون در سرن ده ها پروژه مختلف علمی در زمینههای مختلف در حال انجام است و اعضای وابسته که کوچکترین آن ها پاکستان است نزديك به يك و نيم میلیون یورو در سال پرداخت می نمایند.
منصوری، اضافه کرد: ما در 17 سال گذشته كمتر از مبلغي كه كشور پاكستان در طول يك سال پرداخت كرده است را پرداخته ايم و با این شرایط دستاوردهای ما نشان می دهد که نقش مان كمتر از پاکستان نبوده و امید است تا با استمرار این همکاری ها مشارکت بیشتری در این علم داشته باشیم.
شایان ذکر است: سرن(CERN) آزمایشگاه تحقیقات هستهای اروپا و محلی برای تجمع دانشمندان جهت بررسی آخرین پیشرفتهای علمی در زمینه هستهای و ذرات و تکنولوژیهای اطراف آن است که در سال ۱۹۵۴ تاسیس شد و وظیفه اصلی آن یافتن و مطالعه ساختار ماده در کوچکترین ابعاد قابل دسترس است.
این آزمایشگاه از نظر انرژی و فناوری های طراحی و ابداع شده درآن، قادر به بررسی ماده در ابعاد بسیار ریز و اجزای سازنده هستهها، دستیابی به شرایط اولیه تکوین جهان هستی در مقیاس قابل کنترل آزمایشگاه و بخصوص نوع جدیدی از ماده هستهای است که امید میرود در آینده منجر به فناوریهای بسیار بدیع شود.
در این همایش که با حضور معاونین پژوهش وفناوری دانشگاه های بزرگ کشور و نیز اعضای هیئت علمی مرتبط با این سازمان علمی پژوهشی برگزار شد، دکتر مارتین گاستال معاون رئیس سرن در امور کشورهای خاورمیانه، خانم دکتر Archana Sharma از آشکار ساز CMS سرن، دکتر محمدی و دکتر خاکزاد از پژوهشگاه دانشهای بنیادی، دکتر بقراطی از دانشگاه دامغان و خانم دکتر عبیده جعفری، دکتر غلامی و دکتر بخشیان از اعضای هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان، سخنرانی کردند.